Topnienie giganta, Lodowca Thwaites, rozpoczęło się w latach 40. XX wieku
27 lutego 2024, 11:21Lodowiec Thwaites to olbrzymi fragment lądolodu Antarktydy Zachodniej. Ten najszerszy (120 km) lodowiec na świecie ma 192 000 km2 powierzchni. Każdego roku traci około 50 miliardów ton lodu i odpowiada za 4% wzrostu poziomu oceanów. Zawiera on 483 000 km3 lodu i gdyby całkowicie się roztopił światowy poziom oceanów zwiększyłby się o 65 cm. Wiemy, że od 30 lat utrata jest 2-krotnie szybsza niż wcześniej. Dotychczas jednak zagadką było, kiedy rozpoczął się proces topnienia tego giganta.
Bakterie z jelit powodują utratę wzroku w niektórych chorobach genetycznych?
27 lutego 2024, 09:48Utrata wzroku w niektórych chorobach genetycznych może być powodowana przez... bakterie jelitowe i potencjalnie można jej zapobiegać antybiotykami, sugerują ostatnie badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Sun Jat-sena w Kantonie oraz University College London. Naukowcy zauważyli, że w gałkach ocznych, w których doszło do utraty wzroku w wyniku pewnej mutacji genetycznej, w zniszczonych częściach oka żyją bakterie z jelit.
Przeciekające naczynia krwionośne w mózgu przyczyną mgły mózgowej w długim COVID
26 lutego 2024, 09:35Kilka miesięcy po rozpoczęciu epidemii SARS-CoV2 pojawił się termin „długi COVID”. Jest stosowany na określenie zespołu objawów pojawiających się kilkanaście tygodni po zachorowaniu na COVID, których nie można wyjaśnić inaczej, niż przebytą wcześniej infekcją. Ocenia się, że na długi COVID cierpi kilkadziesiąt milionów ludzi. Dotychczas zidentyfikowano około 200 objawów z nim związanych. Jednymi z nich są trudności poznawcze, zwane powszechnie mgłą mózgową. Badacze z Trinity College Dublin i FutureNeuro donoszą na łamach Nature Neuroscience o znalezieniu przyczyn tych objawów.
Laser gamma coraz bliżej. W CERN-ie udało się laserowo schłodzić pozytronium
23 lutego 2024, 15:28Naukowcom pracującym przy eksperymencie AEgIS w CERN-ie udało się, jako pierwszym w historii, schłodzić pozytronium (krążące wokół siebie elektron i pozyton) za pomocą wiązki lasera. To pierwszy krok w kierunku stworzenia lasera emitującego promieniowanie gamma. Urządzenie takie pozwoliłoby zajrzeć fizykom do wnętrza jądra atomu i znalazłoby zastosowanie również poza fizyką
Zieleń w miastach wspomaga zdrowie psychiczne mieszkańców
23 lutego 2024, 11:05Mieszkańcy miast, którzy mieszkają w bardziej zielonej okolicy, rzadziej cierpią na problemy natury psychicznej, donoszą naukowcy ze School of Public Health na Texas A&M University. Wyniki badań prowadzonych pod kierunkiem profesora Jaya Maddocka we współpracy ze specjalistami z Center for Health and Nature, zostały opublikowane w piśmie International Journal of Environmental Research and Public Health.
Sukces historycznej misji. Odyseusz wylądował na Księżycu
23 lutego 2024, 08:41Krótko po północy czasu polskiego na powierzchni Księżyca wylądował Odyseusz firmy Intuitive Machines. To pierwsze w historii udane lądowanie prywatnego pojazdu poza Ziemią. I pierwsze od 1972 roku lądowanie na Srebrnym Globie przeprowadzone z terenu USA. Odyseusz, lądownik klasy NOVA-C, dotknął księżycowego gruntu w kraterze Malapert A znajdującym się 300 kilometrów od bieguna południowego Księżyca. Misja odbywa się ramach prowadzonego przez NASA programu Commercial Lunar Payload Services (CLPS).
W słynnym skarbie epoki brązu użyto żelaza z meteorytu
22 lutego 2024, 13:05Odkryty pod koniec 1963 roku Skarb z Villeny w hiszpańskiej prowincji Alicante to jeden z największych i najważniejszych w Europie skarbów epoki brązu. Składa się z kilkudziesięciu przedmiotów ze złota, srebra, bursztynu i żelaza. Wspanialsze od niego są tylko skarby znalezione w grobach władców Myken. Mimo że został odkryty ponad 60 lat temu nowe techniki badawcze wciąż dostarczają nam na jego temat nowych wiadomości. Na łamach „Trabajos de Prehistoria” ukazał się artykuł, którego autorzy donoszą, że żelazne przedmioty wchodzące w skład skarbu wykonano z żelaza pochodzącego z meteorytu.
Badania DNA ujawniły występowanie zespołu Downa w prehistorycznych społeczeństwach
21 lutego 2024, 12:34Członkowie międzynarodowego zespołu naukowego przeanalizowali dane DNA dotyczące dawno zmarłych niemal 10 000 osób, poszukując w nich śladów zespołu Downa. Choroba ta spowodowana jest obecnością dodatkowego chromosomu 21 (trisomia 21. chromosomu). Analizy wykonane przez naukowców z Instytutu Antropologii Ewolucyjnej im. Maxa Plancka w Lipsku pozwoliły na zidentyfikowanie sześciorga dzieci z zespołem Downa. Pięcioro z nich zmarło ponad 2000 lat temu
Sztuczna inteligencja dowiodła różnic między mózgami kobiet i mężczyzn
21 lutego 2024, 09:24Naukowcy z Wydziału Medycznego Uniwersytetu Stanforda opracowali model sztucznej inteligencji, który na podstawie danych o aktywności mózgu potrafi z ponad 90% trafnością określić, czy ma do czynienia z mózgiem kobiety, czy mężczyzny. Zdaniem badaczy osiągnięcie to pozwala rozstrzygnąć spór o to, czy istnieją różnice między mózgami kobiet a mężczyzn. Sugeruje również, że zbadanie tych różnic pozwoli na lepsze zrozumienie schorzeń centralnego układu nerwowego, które w różny sposób wpływają na kobiety i mężczyzn.
Bliżej rozwiązania zagadki kosmicznych FRB. Magnetar może gwałtownie zmieniać prędkość
20 lutego 2024, 12:21Szybkie rozbłyski radiowe (FRB) to jedna z wielu tajemnic wszechświata, których nie potrafimy wyjaśnić. Trwają ułamki sekund i uwalniają tyle energii, ile Słońce produkuje w ciągu roku. Do niedawna wszystkie znane FRB pochodziły spoza naszej galaktyki. Dopiero w 2020 roku znaleziono pierwszy FRB wygenerowany w Drodze Mlecznej. Jego źródłem okazał się magnetar SGR 1935+2154. A 1,5 roku temu dwa urządzenia zarejestrowały kolejny FBR z tego magnetara. Jego analiza przyniosła wiele interesujących informacji, które przybliżają naukowców do rozwiązania zagadki szybkich rozbłysków radiowych.
